Đối với bất kỳ Hợp đồng bảo hiểm nào, dù là bảo hiểm con người, tài sản hay trách nhiệm dân sự, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ luôn quy định về các điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm, và đây cũng là nội dung bắt buộc phải có trong một HĐBH, theo pháp luật về kinh doanh bảo hiểm.
 

Hiểu thế nào về điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm?

Các điều khoản này là các quy định về trường hợp mà doanh nghiệp bảo hiểm không phải bồi thường hoặc không trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm. Chính vì tính chất đặc thù của quy định này, Luật KDBH yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm phải giải thích rõ cho bên mua bảo hiểm khi giao kết hợp đồng bảo hiểm. 
 

Để tránh hiểu nhầm, việc doanh nghiệp bảo hiểm từ chối trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc từ chối bồi thường cho người được bảo hiểm, ngoài việc áp dụng điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm, còn có thể do yêu cầu trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường không thuộc phạm vi trách nhiệm bảo hiểm.
 

Một số điều khoản loại trừ phổ biến

Đối với mỗi sản phẩm bảo hiểm đặc thù, các doanh nghiệp bảo hiểm sẽ xây dựng các quy định loại trừ trách nhiệm riêng phù hợp với tính chất, mức độ rủi ro của đối tượng bảo hiểm.

Ví dụ, đối với bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới theo Thông tư 22/2016/TT-BTC, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ không bồi thường cho thiệt hại với các trường hợp:

• Hành động cố ý gây thiệt hại của chủ xe, lái xe hoặc của người bị thiệt hại.
• Lái xe gây tai nạn cố ý bỏ chạy không thực hiện trách nhiệm dân sự của chủ xe, lái xe cơ giới.
• Thiệt hại gây ra hậu quả gián tiếp như: giảm giá trị thương mại, thiệt hại gắn liền với việc sử dụng và khai thác tài sản bị thiệt hại.
•  

Trong khi đó, với loại hình bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc quy định tại Nghị định 23/2018/NĐ-CP, các điểm loại trừ sẽ liên quan đến đối tượng bảo hiểm (tài sản), cụ thể như:

• Tài sản bị đốt cháy, làm nổ theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Tài sản tự lên men hoặc tự tỏa nhiệt; tài sản chịu tác động của một quá trình xử lý có dùng nhiệt.
• Máy móc, thiết bị điện hay các bộ phận của thiết bị điện bị thiệt hại do chịu tác động trực tiếp của việc chạy quá tải, quá áp lực, đoản mạch, tự đốt nóng, hồ quang điện, rò điện do bất kỳ nguyên nhân nào, kể cả do sét đánh.
•  

Lưu ý không áp dụng điều khoản loại trừ

Doanh nghiệp bảo hiểm sẽ không áp dụng điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm trong các trường hợp sau đây:

• Bên mua bảo hiểm vi phạm pháp luật do vô ý;
• Bên mua bảo hiểm có lý do chính đáng trong việc chậm thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm về việc xảy ra sự kiện bảo hiểm.
•  

Bên mua bảo hiểm cần đọc và nghiên cứu kỹ các điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm mỗi khi giao kết Hợp đồng bảo hiểm và yêu cầu doanh nghiệp giải thích để đảm bảo không rơi vào các trường hợp này.